Η εξύβριση είναι έγκλημα κατά της τιμής το οποίο προβλέπεται και τιμωρείται στο άρθρο 361 ΠΚ. Ειδικότερα, σύμφωνα με την διάταξη του άρθρου 361 παρ. 1 του ΠΚ το αδίκημα της εξύβρισης τελείται όταν κάποιος προσβάλλει την τιμή άλλου είτε με λόγο είτε με έργο είτε με οποιονδήποτε άλλο τρόπο και τιμωρείται με φυλάκιση έως έξι μήνες ή χρηματική ποινή.
Οι δικηγόροι του γραφείου μας έρχονται αντιμέτωποι όλο και συχνότερα με υποθέσεις εξύβρισης και ειδικότερα αυτών που τελούνται μέσω του διαδικτύου ή από τον έναν σύζυγο στον άλλον (ενδοοικογενειακή λεκτική βία). Οι περιπτώσεις αυτές τιμωρούνται αυστηρότερα από τον νόμο. Συγκεκριμένα, στο άρθρο 361 ΠΚ προβλέπεται ότι αν η πράξη της εξύβρισης τελείται δημόσια με οποιονδήποτε τρόπο ή μέσω διαδικτύου, τότε επιβάλλεται φυλάκιση έως ένα (1) έτος ή χρηματική ποινή, ενώ αν η προσβολή ανάγεται σε σχέσεις του ιδιωτικού ή του οικογενειακού βίου, επιβάλλεται φυλάκιση έως δύο (2) έτη ή χρηματική ποινή.
Απαραίτητο στοιχείο του εγκλήματος της εξύβρισης είναι η προσβολή της τιμής και της αξιοπρέπειας του θύματος. Το πότε μία πράξη είτε διά λόγου είτε διά έργου είναι ικανή να προσβάλλει την τιμή του αποδέκτη της πράξης είναι ένα ζήτημα για το οποίο θα πρέπει να συμβουλευτείτε έναν δικηγόρο ποινικολόγο. Σύμφωνα με την ερμηνεία που δίνουν τα δικαστήρια, για την τέλεση του αδικήματος της εξυβρίσεως απαιτείται προσβλητική κατ’ αντικειμενική κρίση εκδήλωση ανθρώπινης σκέψης, η οποία ενέχει κατά την κοινή αντίληψη είτε αμφισβήτηση της ηθικής και κοινωνικής αξίας του προσώπου είτε καταφρόνηση γι’ αυτόν από τον ίδιο το δράστη.
Ειδικότερα η δια λόγων εξύβριση συντελείται με προφορική ή έγγραφη διατύπωση, σε βάρος άλλου, λέξεων ή φράσεων, οι οποίες κατά την αντίληψη του μέσου ανθρώπου ενέχουν προσβολή της ηθικής και κοινωνικής αξίας του, είτε άλλη καταφρόνηση (εκφορά ύβρεως). Το εν λόγω έγκλημα όμως μπορεί να τελεστεί και με έργα, δηλαδή με κάποια απρεπή χειρονομία. Στην περίπτωση αυτή έχουμε προσβολή που απευθύνεται κατά του προσώπου κάποιου και εμφανίζει ηθελημένη ενέργεια με την οποία εκδηλώνεται καταφρόνηση του δράστη και γνώση της υβριστικής σημασίας αυτής.
Για την στοιχειοθέτηση του εγκλήματος της εξύβρισης δεν απαιτείται άμεσος δόλος, δηλαδή βούληση του δράστη που κατευθύνεται αποκλειστικά στην προσβολή της τιμής άλλου προσώπου, αλλά αρκεί ο ενδεχόμενος δόλος, ο οποίος υπάρχει όταν ο δράστης αποδέχεται και το ενδεχόμενο η πράξη του, αντικειμενικά κρινόμενη, να έχει μειωτική σημασία και λειτουργία σε βάρος άλλου προσώπου, γνωστού ή αγνώστου σε αυτόν.
Ο δικηγόρος ποινικού δικαίου Παναγιώτης Οικονόμου έχει χειριστεί πολλές υποθέσεις εξύβρισης υπερασπιζόμενος με επιτυχία τόσο τον θιγόμενο από την πράξη της εξύβρισης όσο και τον φερόμενο δράστη. Σε πολλές περιπτώσεις έχει καταφέρει να απαλλάξει τον κατηγορούμενο για το αδίκημα της εξύβρισης, επειδή το δικαστήριο πείστηκε ότι παρασύρθηκε στην πράξη της εξύβρισης από δικαιολογημένη αγανάκτηση, εξαιτίας μιας αμέσως προηγούμενης πράξης που τέλεσε ο παθών εναντίον του ή ενώπιόν του και που ήταν ιδιαίτερα σκληρή ή βάναυση. Θα πρέπει δηλαδή ο παθών (αυτός που υπέστη την εξύβριση) να προέβη και αυτός σε αμέσως προηγούμενο χρόνο σε κάποια ιδιαίτερα σκληρή και βάναυση πράξη εναντίον του υβριστή ή ενώπιόν του.
Τέλος, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι η εξύβριση ανήκει στα κατ’ έγκληση διωκόμενα αδικήματα, πράγμα που σημαίνει ότι ο παθών που υπέστη την εξύβριση θα πρέπει να υποβάλει έγκληση για να κινηθεί η ποινική δίωξη του δράστη από τον Εισαγγελέα. Η προθεσμία για την υποβολή της έγκλησης είναι 3 μήνες από την τέλεση της εξύβρισης, αλλά οι δικηγόροι ποινικολόγοι του γραφείου μας σας συμβουλεύουν να δράτε άμεσα και όχι λίγο πριν την εκπνοή της προθεσμίας, διότι αυτό αφήνει υπόνοιες στις αρμόδιες αρχές για το αν συνέβη πράγματι ή όχι το περιστατικό που καταγγέλλεται. Σημειωτέον ότι με την υποβολή της έγκλησης το θύμα μπορεί να ζητήσει μόνο την ποινική καταδίκη του δράστη, ενώ για να διεκδικήσει χρηματική αποζημίωση θα πρέπει να ασκήσει αγωγή στα αστικά δικαστήρια.